Wie regelmatig gerechten klaarmaakt aan de hand van een kookboek of recepten uit culinaire magazines, botste vast al meermaals op de instructie 'breng op smaak' of 'kruid bij op basis van eigen smaakvoorkeur'. Heel duidelijk voor de makers van het recept, maar als je niet weet hoe het gerecht precies moet smaken, is het best moeilijk om bij te kruiden. Twijfel je zelf soms over hoé je het gerecht juist moet kruiden? Dankzij deze handige checklist kan je elk gerecht vanaf nu altijd perfect op smaak brengen.
Iedere keukenenthousiasteling heeft al weleens met de handen in het haar gestaan wat betreft de specifieke hoeveelheid kruiden die je moet gebruiken om je recept perfect op smaak te brengen. Toch zal een recept zelden tot nooit de kruiden tot de exacte hoeveelheid specificeren. 1/2 bosje basilicum in de ingrediëntenlijst? Dan nog zal het recept vermelden dat je zelf kan kiezen hoeveel basilicum je nodig hebt voor je gerecht. Waarom? Simpel. Omdat iedereen andere smaakpapillen heeft. Wat de ene goed gekruid vindt, vindt de andere eerder flauw.
De oplossing hiervoor? Heel eenvoudig: proeven. Iedereen die graag in de keuken staat, weet dat proeven het geheim is achter een geslaagde maaltijd. Je schotelt je gasten nooit een maaltijd voor, zonder te weten hoe die proeft. Proef daarom voortdurend tijdens het koken om te achterhalen wanneer het goed gekruid is. En dan maar hopen dat je gasten het er mee eens zijn. Overloop deze checklist tijdens het proeven om jouw gerecht vanaf nu altijd goed op smaak te brengen.
Zout en peper
We starten bij de basis der basis: zout en peper. De keren dat je géén zout of peper gebruikt tijdens het koken, kunnen we waarschijnlijk op een hand tellen. Zout vermindert de bitterheid en versterkt andere smaken in een gerecht. Hetzelfde geldt voor peper, ook dit kruid versterkt de smaak van het gerecht én in dit geval krijg je er extra pittigheid voor in de plaats. Start altijd met een basissnufje zout en peper. Nog niet voldoende voor jou? Dan doe je er gewoon nog een beetje bij.
Tip: wacht met het toevoegen van extra zout of peper tot na de toevoeging van eventuele andere smaakmakers. Je wil de balans bewaren en sommige andere kruiden smaken veel sterker af dan peper en zout.
De in het recept vermelde kruiden
In het recept zal er altijd een suggestie staan om bepaalde kruiden aan het geheel toe te voegen. Van chilipeper tot tijm of harissa; elke maaltijd heeft een bijpassend kruid die de ingrediënten naar een hoger niveau kunnen tillen. Interpreteer de aangeduide hoeveelheid in een recept altijd als een richtlijn. De maker van het recept vindt dat voldoende, maar wanneer jij bijvoorbeeld helemaal niet graag té pikant eet is veel van chilipoeder bijvoorbeeld al niet noodzakelijk. Voeg de kruiden toe op basis van je eigen voorkeur en proef voortdurend of er nog iets extra bij moet of niet.
Tip: hou er rekening mee dat bijvoorbeeld 'natte' gerechten zoals een curry de pittigheid van bepaalde kruiden absorberen. In dit type gerechten kan je meestal nét iets meer pikantere kruiden toevoegen dan in andere gerechten, omdat water of kokosmelk de intensiteit van de kruiden afzwakt.
Zurige toets
In heel wat ingrediëntenlijsten ontdek je vaak zuurdere ingrediënten zoals limoen- of citroensap om een subtiel smaakeffect te bekomen. Ook azijn of balsamico worden vaak toegevoegd als extra smaakmaker om het geheel meer pit te geven. Een friszure toets is meer dan welgekomen. Proeft je gerecht nog iets te zoet of te flauw? Dan kan je jezelf gerust uitleven met deze smaakmakers.
Tip: staat dit niet in het recept, maar heb je het gevoel dat er nog iets ontbreekt? Durf dan je eigen gevoel te volgen en voeg er nog een zuurdere toets aan toe. Jij bent de chef!
Sauzen vol smaak
Bij het 'bijkruiden op smaak' of 'toevoegen op basis van eigen voorkeur' mogen we natuurlijk de even smaakvolle sauzen niet vergeten. Net zoals kruiden, worden sauzen zoals sojasaus of sriracha regelmatig gebruikt om het gerecht op te smukken. Sriracha kan qua pittigheid al serieus tellen, en sojasaus bevat meestal al een grote portie zout. Start bijvoorbeeld met een beetje van dit type sauzen, om te proeven hoé het juist smaakt in je gerecht.
Tip: zet al je kruiden die je van plan bent te gebruiken op voorhand al even klaar. Op die manier kan je het geheel uitbalanceren. Ben je van plan om sojasaus te gebruiken? Hou je dan in bij het zoutgedeelte. Pittige rode chilipepers? Dan is té veel sriracha misschien een minder goed plan, tenzij je daar van houdt natuurlijk!